24
października 2013 r. uczniowie dwóch klas szóstych − VI c i VI d − wzięli
udział w poranku muzycznym zorganizowanym przez nauczyciela muzyki − Panią
Jadwigę Żaboklicką, przy współpracy ze Stołecznym Centrum Edukacji Kulturalnej
w Warszawie. Wyjazdy na poranki to już tradycja naszej szkoły. Co roku
uczestniczymy w tym wydarzeniu i za każdym razem dowiadujemy się czegoś nowego
i czegoś nowego doświadczamy. Tym razem prezentowane były instrumenty dęte
blaszane: trąbka, waltornia i puzon.
TRĄBKA jest w tej grupie najpopularniejsza. Gra
też najwyższe dźwięki ze wszystkich instrumentów dętych blaszanych. Składa się
z metalowej rury, najczęściej wykonanej z mosiądzu i skręconej w pętlę. Z
jednej strony zakończona jest ustnikiem, a z drugiej rozszerzeniem w kształcie
dzwonu (czarą). Zespół trzech zaworów otwiera lub zamyka drogi przepływu
powietrza, umożliwiając zmianę wysokości dźwięku.
Trąbka wyposażona
jest także w jeden lub więcej zaworów pozwalających na usuwanie gromadzącej się
wilgoci (śliny
grającego i skroplonej pary wodnej). Brzmienie trąbki w dużej mierze zależne
jest od techniki gry i może być łagodne i melodyjne bądź ostre i wibrujące.
Charakterystyczna dla tego instrumentu jest duża siła dźwięku i donośność. W
szkołach muzycznych na trąbce mogą grać już 7‑letnie dzieci, jednak optymalnym
wiekiem, kiedy płuca są odpowiednio wykształcone, jest 8-9 rok życia. W
orkiestrze są zwykle 2-4 trąbki. Instrument ten jest też powszechnie stosowany
w orkiestrach dętych i w jazzie.
WALTORNIA czyli róg.
Najbardziej pierwotną formą rogu był prawdopodobnie róg pochodzenia
zwierzęcego, przeważnie bawoli lub barani. Świadczy o tym jego nazwa (nie tylko
w języku polskim). Z czasem zaczynały powstawać rogi metalowe, używane przez
pasterzy i myśliwych, a także wykonane z metali szlachetnych oraz z kości
słoniowej, z których korzystało rycerstwo i możni na polowaniach.
Waltornia zbudowana jest z wąskiej
metalowej rurki, trzykrotnie zwiniętej w spiralę, wewnątrz której są dodatkowe
trzy rurki połączone z wentylami − pomagają one w wydobywaniu pełnej skali
dźwięków. W orkiestrze symfonicznej są zwykle cztery rogi. Uważa się, że
róg jest bardzo trudnym instrumentem i wymaga od wykonawcy wielkich
umiejętności kontrolowania oddechu i ust.
PUZON w swoim obecnym
kształcie znany jest od XV w. Występuje on w licznych odmianach. Pod względem
budowy różni się on od innych instrumentów dętych blaszanych − zamiast wentyli
ma suwak, którym zmienia się wysokość dźwięku. Zbudowany jest z dwóch długich
metalowych rurek w kształcie litery U, które połączone są ze sobą, tworząc
literę S. Poprzez wsuwanie i wysuwanie suwaka można zmieniać wysokość dźwięku,
Specjalnością puzonu jest płynne przechodzenie od jednego do drugiego dźwięku,
co nazywa się glissandem. W
orkiestrze symfonicznej grają zwykle 3 puzony. Wykorzystywany jest on także w
orkiestrach dętych i wojskowych.
Wszyscy
uczestnicy poranka mogli dowiedzieć się tych i wielu innych ciekawych rzeczy od
muzyków (z Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina), którzy grają na trąbce,
waltorni i puzonie. Wysłuchali też utworów wykonanych na tych
instrumentach, m.in. Amazing Grace
i Time To Say Goodbay. Niektórzy
mieli okazję wziąć do ręki trąbkę, a nawet w nią dmuchnąć. Szkoda, że jesteśmy
już w szóstej klasie i za rok poranek muzyczny odbędzie się bez naszego
udziału.
Wiktoria
i Weronika Stachera, klasa VI c
...................................................................................................................................................................